10 najlepszych rosyjskich książek dla młodzieży

Date
wrz, 05, 2017

Rosjanie piszą wspaniałą literaturę dla dorosłego czytelnika. Chyba nikt nie potrzebuje potwierdzenia tej tezy, wystarczy spojrzeć na półki w księgarniach – od klasyki po literaturę współczesną. Rosjanie piszą też znakomitą literaturę dla dzieci. Większość moich znajomych pamięta z dzieciństwa „Bajeczki z obrazkami” Władimira Sutiejewa, a utwory „rosyjskiego Korczaka” – pedagoga Władisława Krapiwina – tłumaczono też na polski. To, czego Rosjanie praktycznie nie mają, to literatura młodzieżowa. U naszego wielkiego wschodniego sąsiada próżno szukać poczciwych młodzieżówek o szkolnej codzienności albo young adult czy new adult (wyjątek to fantastyka, gdzie modne są wszelkiej maści magiczne szkoły i uniwersytety).

Dlatego też poniższa lista to nie młodzieżówki. To raczej subiektywny wybór tych utworów z literatury rosyjskiej, które człowiek powinien przeczytać w wieku nastu lat, bo da mu to radość albo czegoś nauczy. A ponieważ poszukiwania takich lektur wiodłam wśród i rzeczy nowych, i klasyki, nie ma tu klasyfikacji – kolejność dzieł najzupełniej przypadkowa.

Iwan Turgieniew „W przededniu”

Zaczynamy od klasyki. Wśród utworów jednego z najbardziej znanych dziewiętnastowiecznych pisarzy rosyjskich dużo jest tych, których główni bohaterowie to ludzie młodzi. Dopiero dorastają szukają swojej drogi – niezależnie od czasów, przejście w dorosłość zawsze wiąże się z okresem zwątpienia. Do takich osób, młodych i wątpiących, należy Helena – dopóki nie poznaje bułgarskiego powstańca Insarowa. W utworze Turgieniewa miłość między dwojgiem ludzi ściśle wiąże się z miłością do ojczyzny i ideą poświęcenia za to, co się kocha. To książka, dzięki której wierzy się, że uczucie nie czyni egoistą, a wręcz przeciwnie.

Włodzimierz Tiendriakow „Noc po balu”

Jak żyło się młodzieży w Związku Radzieckim? Książka Tiendriakowa w pewnym sensie odpowiada na to pytanie. Osią utworu jest bal maturalny, na którym przeplatają się losy świeżo upieczonych absolwentów i ich nauczycieli, a wszystko to w surowej radzieckiej otoczce. Jedna z niewielu książek o młodzieży i dla młodzieży z tego okresu, w których ideologia ustąpiła miejsca warstwie obyczajowej.

Bułat Okudżawa „Dziewczyna moich marzeń”

Na pewno słyszeliście kiedyś piosenki tego znanego barda. Jego opowiadania zebrane w książce „Dziewczyna moich marzeń” są jak te piosenki – smutne, ale dające nadzieję. Gorzkie, ale i zabawne. Szereg autobiograficznych opowiadań pokazuje dorastanie w ciężkich czasach – wojny, stalinizmu – w którym jednak nie brak tego, co znamy i dziś: pierwszych uczuć, pierwszej pracy, wątpliwości związanych z wchodzeniem w dorosłość…

Wasilij Aksionow „Moskwa-kwa-kwa”

Jeszcze raz powracamy do czasów stalinizmu, ale tym razem w groteskowo-ironicznej formie. Wasilij Aksionow, autor między innymi „Moskiewskiej sagi”, z przymrużeniem oka i dużą dozą dystansu opisuje życie komunistycznych elit i konflikt pokoleniowy toczący się w jednym ze stalinowskich wieżowców w Moskwie. Szpiedzy, tresowane tygrysy i nocne rozmowy samego Stalina towarzyszą wesołej opowieści o smutnej epoce.

Boris Akunin „Bruderszaft ze śmiercią 2”

Boris Akunin (właśc. Grigorij Czchartiszwili) to współczesny pisarz, którego najbardziej interesują czasy minione. W dwóch „audiowizualnych” opowieściach zebranych w „Bruderszafcie ze śmiercią”, w których tekst przeplata się z ilustracjami oraz uwagami co do oprawy muzycznej, młodzi bohaterowie stawiają czoła niezwykłym przygodom. W „Latającym słoniu” główny bohater to niemiecki szpieg zgłębiający sekrety rosyjskiego lotnictwa. W „Dzieciach księżyca” młody agent wywiadu ma za zadanie wkupić się w łaski dekadenckiego klubu-sekty, ale niespodziewanie na drodze stają mu uczucia…

Boris Akunin „F.M.”

Kiedy byłam w liceum, wielu moich kolegów przerażała konieczność przeczytania „Zbrodni i kary” Fiodora Dostojewskiego. W końcu to obszerna i dość trudna książka. Jak podejść do tematu? Można na wesoło, po lekturze Akuninowskiego „F.M.”. W tej kryminalno-komediowej powieści bohaterowie poszukują „drugiej wersji” „Zbrodni i kary” – o wiele ciekawszej i bardziej przemawiającej do wyobraźni. W tle przewija się współczesna Rosja i współczesna Anglia, młodzież, obywatele trochę starsi i pewna nietypowa sekretarka.

Mariam Petrosian „Dom, w którym…”

A jednak rosyjska literatura młodzieżowa istnieje! Akcja tej powieści toczy się w specyficznym domu dziecka, do którego trafiają dzieci, które mają rodzinę, ale oprócz tego mają też jakiś defekt: są kalekie, opóźnione w rozwoju, cierpią na zaburzenia psychiczne. I w przeciwieństwie do wielu swoich rówieśników wcale nie chcą opuszczać tego „tymczasowego miejsca pobytu”. „Dom, w którym…” to pełna mistyki opowieść o dzieciństwie z problemami i dorastaniu do mierzenia się z nimi.

Paweł Sanajew „Pochowajcie mnie pod podłogą”

To powieść o dziecku, ale zdecydowanie nie dla dzieci. Sasza jest chorowitym dzieckiem, w pewnym sensie porzuconym przez matkę. Mieszka z obojętnym na wszystko dziadkiem i znerwicowaną babcią, która jednocześnie kocha go i nienawidzi. Życie całego domu jest podporządkowane kolejnym chorobom Saszy, a chłopiec bardzo szybko uczy się, że czasem złość dorosłych to nie przejaw nienawiści, lecz bezsilności.

Siergiej Łukjanienko – cykl „Patrole”

Dzisiejsza Moskwa. Samoloty, Internet, trochę polityki, życie wielkiego miasta. A po ulicach chodzą wilkołaki, wampiry i starożytni magowie. W świecie wykreowanym przez Łukjanienkę ludzie dzielą się na tych niemagicznych i Innych, obdarzonych niezwykłymi mocami. Jedni służą Światłu, drudzy Ciemności, a Patrole pilnują, by obie te siły pozostawały w równowadze. Wielu Innych to ludzie młodzi, którym w dodatku do rozterek wieku nastoletniego przytrafiły się rozterki związane z nowo odkrytymi mocami.

Nik Pierumow – dylogia „Imperium ponad wszystko”

Świat przyszłości. Ludzie skolonizowali obce planety, planety zaczęły walczyć między sobą i wygrali… naziści. Teraz Imperium okupuje między innymi buntowniczy Nowy Krym, na którym mieszka główny bohater, Rusłan. Jego ojciec jest słynnym działaczem umiarkowanej opozycji wobec Imperium, jego dziewczyna – wywrotową agentką. A sam Rusłan pewnego dnia oznajmia, że wstępuje w szeregi imperialnej armii. Uznany za zdrajcę, wyklęty przez bliskich, uczy się życia na nowo w wojsku. I choć to wojsko przyszłości, to opowieść o Rusłanie można odnieść również do naszego tu i teraz.

Brokenvision

Related Posts

Najnowsze opowiadania


Błękitne Marzenie

Był ciepły, wrześniowy wieczór. Słońce zbliżało się ku zachodowi, czerwonymi promieniami oświetlając budynki Częstochowy. Mieszczący się przy ulicy Cichej Dom studencki „Solaris” rozlokowany był w…

Piosenka

To był dzień jak każdy inny. Może trochę bardziej słoneczny. Trochę cieplejszy. Wyszłam wcześniej z pracy, było około 15:00. Szłam jak zawsze przez park. Wiatr…

Noc pozbawiona gwiazd

Wiatr wpadał przez otwarte okno poruszając cienką, białą zasłoną. Noc była czarna jak smoła. Nieoświetlona przez żadną z gwiazd. W oddali słychać było ujadanie psów…

Jeden dzień

6:40     Budzik. Z największym oporem macam ręką po zimnym parapecie i po chwili udaje mi się go wyłączyć. Leżę jeszcze przez 5 minut. Ten…

Gamer Girl

Poniedziałek, 9 maja, godzina 16:00 BrokenVision Do środka weszła dziewczyna. Miała na sobie zdecydowanie za dużą bluzę z kapturem, podarte dżinsy i kompletnie zero jakiegokolwiek…

Najnowsze Artykuły


Co różni literaturę naukową od popularnonaukowej

W świecie literatury, zarówno naukowej, jak i popularnonaukowej, istnieje wyraźna linia demarkacyjna, choć czasem subtelna, która oddziela te dwa gatunki. Ta granica nie jest jednak…

Jak w oryginalny sposób zapakować książkę na prezent?

Pamiętaj, że piękne opakowanie dodaje dodatkowego uroku prezentowi, sprawiając, że sama chwila wręczania staje się wyjątkowa. I choć książki nie oceniamy po okładce, to jeśli…

Legenda o Świętym Mikołaju

Klasyczna legenda o Świętym Mikołaju ma swoje korzenie w historii biskupa z Myry, świętego znanego jako Mikołaj Cudotwórca, który żył w IV wieku naszej ery…

Jak Bawić się na Halloween?

Jak Bawić się na Halloween? Halloween to magiczny i tajemniczy czas pełen dreszczyku emocji, idealny dzień do świętowania z przyjaciółmi lub na chwilę samotności z…

Czym się różni dystopia od antyutopii?

Czym się różni dystopia od antyutopii? Gatunki literackie „dystopia” i „antyutopia” są często używane wymiennie, co prowadzi do pewnych nieporozumień. Mimo że oba terminy odnoszą…

Najnowsze przemyślenia


Jakie książki najlepiej czytać na wiosnę?

Wiosna to czas odrodzenia, gdy natura budzi się do życia, a my razem z nią czujemy przypływ nowej energii. To idealny moment, aby zanurzyć się…

Literatura Młodzieżowa: Most między Światami

W świecie książek, literatura młodzieżowa jest niczym most łączący światy dzieciństwa z rzeczywistością dorosłych. Choć nazwa sugeruje, że jest to kategoria przeznaczona wyłącznie dla nastolatków,…

Playlisty do książek: hit czy kit?

Playlisty do książek: hit czy kit? Muzyka i literatura to dwie sztuki, które mają zdolność przenoszenia nas w inne światy, wywoływania emocji i pobudzania wyobraźni.…

Wakacyjna przygoda ze scrapbookingiem

Scrapbooking, czyli tworzenie albumów z pamiątkami, jest wspaniałym sposobem na zachowanie wspomnień i twórcze wyrażanie siebie. Jest to też doskonały sposób na wakacyjną nudę! Jeśli…

Sposoby na książki, czyli jak zaoszczędzić, uratować i porządkować lektury!

Jeśli wasza książka razem z wami chciała się wykąpać lub nie mieliście gdzie jej schować podczas deszczu to koniecznie jak najszybciej, kiedy to będzie możliwe,…